بیرون افتادن دندانهای جلویی هنگام ضربه حادثه شایعی است که ممکن است همه ما با آن‌ مواجه شویم . خارج شدن دندان به طور کامل بیشتر در کودکان اتفاق می افتد چرا که بافت استخوانی اطراف دندان نرم است و توان نگهداری دندان در حفره دندانی را ندارد .این اتفاق معمولا حین بازی و کمتر در تصادفات می افتد  و در کودکان ۷ تا ۹ سال شایعتر است . 

در صورت مواجهه با چنین افرادی کاری که باید انجام داد اول حفظ خونسردی خود و کودک می باشد .پس از آن بهترین کار شستشوی دندان و جایگذرای آن در محل خود و یا در صورت ممانعت کودک قرار دادن دندان در محلول سرم فیزیولوژیک و در صورت امکان شیر  و مراجعه به اولین مرکز دندانپزشکی می باشد .

معمولا مربیان آموزشی و ورزشی از این روش آگاه هستند و می توانند به شما کمک کنند .حتی می توانید از طریق تلفن با دندانپزشک خود مشورت کنید و از او راهنمایی بخواهید .

باید دقت کرد که سرعت عمل و حفظ زمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید هر چه سریعتر از خشک شدن سطح دندان جلوگیری نمود. تمامی تلاش ها جهت جایگذاری دندان باید در بیست دقیقه اول صورت گیرد . هر چه دندان کمتر در محیط خارج دهان قرار گیرد موفقیت اتصال و ماندگاری آن بالاتر است پس در سریعترین حالت ممکن جایگذرای را انجام دهیم و یا به دندانپزشک مراجعه نماییم .

البته جایگذاری دندان توسط همراه بیمار مراجعه به دندانپزشک را مرتفع نمی کند و جهت ثابت نمودن دندان توسط وسایل نگهدارنده و عکس برداری و بخیه بافتهای پاره شده و تجویز مسکن و وآنتی بیوتیک و دهانشویه و واکسن کزاز و معاینات بعدی حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنیم .

دندانپزشک برای دندان بیرون افتاده چه کاری انجام می دهد؟ 

دندان پزشک در ابتدا دندان را در یک محلول سرم شستشو قرار می دهد. سپس از ناحیه آسیب دیده رادیوگرافی تهیه می‌کند تا از نظر شکستگی استخوانی بررسی شود .  ناحیه دندان خارج شده به دقت در جهت یافتن هر نوع قطعات استخوان لق که ممکن است قبل خارج کردن فرو رفته باشند بررسی می شود و اگر استخوان حفره دندانی روی هم افتاده باشد به آرامی با یک وسیله باز می شود سپس  حفره آلوئول دندان با سرم شست و شو به آرامی جهت حذف لخته آلوده شسته میشود . در همان ظرف محتوی سرم شست و شو دندان با فورسپس از ناحیه تاج خارج شده تا از دستکاری ریشه اجتناب شود دندان از نظر وجود دبری ها بررسی می شود در صورت وجود دبری دندان به آرامی با سرنگ حاوی سرم تمیز میشود و بسیار آرام با فورسپس درون حفره دندانی قرار میگیرد ؛ از فشار ملایم انگشت جهت نشاندن کامل دندان سر جای خود استفاده می شود اگر دندان بلند است کوتاه می شود . پارگی های بافت نرم به خصوص اگر در ناحیه لب باشند به طور محکم بخیه می‌شوند سپس دندان به مدت دو هفته با یک وسیله خاص به نام اسپلینت سر جایش ثابت می شود .

صدمه دندانی ناشی از ضربه به دندان‌های شیری همیشه یک وضعیت استرس زا برای بیمار و والدین می باشد پس از معاینات بالینی و رادیوگرافی باید تشخیص دقیقه ای به منظور درمان فوری محافظه‌کارانه و بیولوژیک و اجتناب از هر خطری که ممکن است به دندان‌های جانشین دائمی در حال تکامل صدمه وارد کند انجام گیرد .

صدمات منجر به لغو شدن در سیستم دندانی شیری شایع هستند اکثر آنها بدون درمان به امید برگشت به موقعیت اصلی به صورت خود به خودی که توسط نیروهای زبان و لبها اعمال می شود و می گردد . 

صدماتی که نیاز به مراقبت فوری دارند عبارتند از شکستگی های تاج همراه با باز شدن عصب و آنهایی که دچار جابجایی شده که شامل شکستگی های ریشه ، شکستگی های استخوان فک و صدمات منجر به بیرون آمده از دندان و جابجایی های طرفی هستند دندانپزشک برای کنترل یک کودک کم سن باید از داروهای آرامبخش استفاده کند و با در نظر گرفتن نزدیک بودن انتهای ریشه دندان های شیری به جوانه دندان‌های دائمی زیر آن یک انتخاب درمانی مناسب را در نظر بگیرد .

در صورت بیرون افتادگی کامل دندان شیری از فک کودک جایگذاری آن توصیه نمی شود چرا که امکان آسیب به جوانه دندان دائمی زیر آن وجود دارد.

جهت اقدامات پیشگیرانه آسیب های دندانی باید آموزش های لازم به کودکان و همچنین مربیان ورزشی و آموزشی داده شود . آسیب های دندانی معمولاً در کودکانی که دندان های رو به جلو و البته کوتاه دارند بیشتر دیده می‌شود ؛ همچنین دندانهای فک بالا نسبت به دندانهای فک پایین آسیب بیشتری می بینند ؛ بنابراین در صورت نیاز به ارتودنسی در این بیماران باید هرچه زودتر جهت جلوگیری از آسیب اقدام شود همچنین استفاده از حفاظ های دندانی و دهانی هنگام ورزش های تماسی مفید می باشد .

دکتر فرزین مازیار متخصص درمان ریشه